Proporcjonalność i informowanie o nieprawidłowościach
26-03-2020
W wyroku z 26 marca 2020 r. w sprawie Tête przeciwko Francji (skarga nr 59636/16) ETPC jednogłośnie orzekł, że skazanie sygnalisty stanowi naruszenie art. 10 (wolność słowa) konwencji.
Skarżący wystosował list do przewodniczącego francuskiego urzędu ds. rynków finansowych (AMF), w którym oskarżył Olym pique Lyonnais Group i jej dyrektora generalnego o podanie fałszywych informacji przy okazji wprowadzania spółki na giełdę. List został potem upubliczniony i wtedy wszczęto wobec skarżącego postępowanie karne. Sądy skazały go na 5 tys. euro grzywny i koszty postępowania.
Trybunał zauważył, że sądy krajowe nie zbadały należycie, w jaki sposób postępowanie karne przeciwko skarżącemu ingerowało w jego prawo do swobody wypowiedzi. Zauważył również, że AMF nie podjęła żadnych działań w odpowiedzi na jego pismo i nie wszczęła żadnego postępowania przeciwko dyrektorowi OL Group. Ponadto ETPC podkreślił, że Tête pisał w interesie publicznym, na temat natury politycznej i gospodarczej. Trybunał odnotował również fakt, że sankcje nałożone miały charakter karny, a tym samym bardzo surowy.
W konsekwencji trybunał uznał, że ingerencja w prawo skarżącego do swobody wypowiedzi nie była proporcjonalna do celu, jaki próbowano chronić (czyli reputacji dyrektora generalnego grupy OL) oraz że uzasadnienie decyzji sądów krajowych było niewystarczające.
Wyrok ten wart jest odnotowania w kontekście zakazów wypowiedzi nakładanych na personel medyczny. Pracownicy służby zdrowia, którzy decydują się na przekazywanie informacji mediom, powinni podlegać ochronie jako sygnaliści. Szczególnie jeżeli nie istniała inna możliwość zasygnalizowania nieprawidłowości bądź informowanie o nich nie przynosiło skutku, istniał interes społeczny uzasadniający ujawnienie informacji oraz ujawnione informacje były prawdziwe, a ujawniający działał w dobrej wierze. W ewentualnym postępowaniu przeciw sygnaliście należy wziąć pod uwagę interes, jaki jego pracodawca próbował chronić, oraz proporcjonalność wymierzonej sankcji (patrz wyrok w sprawie Sosinowska p. Polsce, skarga nr 10247/09). Warto zaznaczyć, że osoby, które chcą skorzystać z ochrony, powinny najpierw sygnalizować problem w relacjach wewnętrznych, w szczególności osobom będących ich zwierzchnikami.
Dominika Bychawska-Siniarska
Tagi: