Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie I.B. p. Grecji (skarżący występował anonimowo) uznał, że zwolnienie z pracy ze względu na zakażenie wirusem HIV stanowi naruszenie prawa do prywatności oraz dyskryminację (art. 8 i 14 konwencji).

I.B. był zatrudniony w greckiej fi rmie jubilerskiej. Na początku 2005 r. podzielił się z kolegami z pracy podejrzeniem, że mógł zarazić się HIV. Jego obawy zostały potwierdzone przez test. Niedługo później pracodawca otrzymał list od trzech pracowników donoszących, że I.B. ma AIDS i w związku z tym należy go zwolnić. W szybkim tempie informacja o chorobie mężczyzny obiegła fi rmę, wzbudzając niepokój większości załogi. W celu uspokojenia sytuacji pracodawca zatrudnił lekarza, który miał objaśniać naturę choroby oraz środki prewencyjne, jakie powinny być podejmowane w celu uniknięcia zakażenia. Po miesiącu 33 pracowników zwróciło się listownie do dyrektora przedsiębiorstwa, prosząc o rozwiązanie umowy z I.B. w celu „zachowania ich w zdrowiu i poszanowania ich prawa do pracy”. Ostatecznie kierownictwo ugięło się. I.B., mimo że znalazł zatrudnienie w innej fi rmie, zwrócił się na drogę sądową, kwestionując legalność zwolnienia.

Sąd pierwszej instancji przychylił się do powództwa wskazując, że decyzja władz przedsiębiorstwa była oparta wyłącznie na problemach zdrowotnych mężczyzny, tym samym doszło do naruszenia praw I.B. Sąd apelacyjny podtrzymał wyrok podnosząc, że choroba skarżącego nie przeszkadzała mu w wykonywaniu obowiązków. Podkreślił ponadto, że pracodawca uległ presji ze strony pracowników. Ponieważ jednak I.B. znalazł nową pracę, sędziowie nie dopatrzyli się przesłanek do przywrócenia go do pracy. W tym zakresie zwolniony pracownik zaskarżył wyrok. Sąd kasacyjny w marcu 2009 r. zmienił rozstrzygnięcie wskazując, że zwolnienie było uzasadnione interesem pracodawcy oraz potrzebą usprawnienia pracy w fi rmie.

I.B. złożył skargę do ETPC argumentując, że zwolnienie było przejawem dyskryminacji, a wyrok sądu kasacyjnego, który potwierdził, że podstawą zwolnienia było zakażenie wirusem HIV, stanowił nieuzasadnioną ingerencję w prawo do prywatności.

Strasburski trybunał w swoim wyroku przypomniał, że dyskryminację stanowi różne traktowanie, bez obiektywnych powodów i wytłumaczenia, osób znajdujących się w tej samej lub porównywalnej sytuacji. W tym przypadku uznał, że oczywistym powodem odmiennego traktowania I.B. w stosunku do innych pracowników było nosicielstwo wirusa HIV.

Za greckim sądem apelacyjnym sędziowie podkreślili, że skoro choroba nie miała wpływu na wykonywane przez skarżącego obowiązków, to zwolnienia z pracy nie można uznać za uzasadnione. Pracodawca nie wyważył odpowiednio interesów członków załogi, którzy ulegli uprzedzeniom, i interesu indywidualnego pracownika. Również sąd kasacyjny – w opinii ETPC – nie wyważył odpowiednio tych interesów pomijając to, że indywidualny pracownik jest słabszą stroną sporu (a w dodatku swoim rozstrzygnięciem utrwalił funkcjonujące w społeczeństwie stereotypy co do sposobów zakażania wirusem HIV).

Trybunał uznał naruszenie art. 14 w zw. z art. 8 konwencji i zasądził na rzecz I.B. zadośćuczynienie w wysokości 8 tys. euro oraz nakazał zwrócić straty materialne w wysokości 6,3 tys. euro. Warto podkreślić, że ETPC w tym przypadku ocenił relacje pomiędzy podmiotami indywidualnymi. Większość dotychczasowych spraw o dyskryminację dotyczyła bowiem zatrudnienia w sferze publicznej, gdzie jedną ze stron sporu było przedsiębiorstwo państwowe.

Dominika Bychawska-Siniarska

Całość wyroku

 

Tagi:

• Grecja