Spółka Chap – utworzona w 1999 r. z siedzibą w Gyumri – w roku 2005 otworzyła regionalną stację telewizyjną Gala TV. Kanał ten szybko zdobył miano telewizji niezależnej, co jest nietypowe w Armenii, w której większość stacji podporządkowana jest władzy. W 2007 r. przeprowadzono inspekcję, która miała wykazać, że spółka unikała podatków. Firma miała w szczególności ukrywać wpływy z reklam, nie księgując ich. Raport opierał się na dokumentach narodowej rady mediów (NTRC), jak również na zeznaniach firm zamawiających reklamy w telewizji Gala. Spółce nakazano zapłatę 51 tys. euro kary. Chap nie zapłaciła jednak należności, co spowodowało, że urząd podatkowy wszczął przeciwko niej postępowanie sądowe. Spółka zakwestionowała wydany po inspekcji raport, zwróciła się również o przesłuchanie przewodniczącego NTRC oraz przedstawicieli reklamodawców, na których zeznaniach oparli się autorzy raportu. Sąd administracyjny oddalił jednak wnioski dowodowe, uznając je za niewnoszące nic do sprawy. W marcu 2008 r. sąd, powołując się na dokumenty załączone do raportu, uznał za zasadną skargę urzędu podatkowego, nakazując spółce zapłatę 50 tys. euro kary. Apelacja spółki została oddalona.

W skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Chap powołała się na naruszenie art. 6 par. 1 i 3(d) konwencji, tj. prawa do rzetelnego postępowania sądowego, oraz nieuwzględnienie materiału dowodowego (skarga nr 15485/09). W wyroku z 4 maja 2017 r. skład izbowy trybunału wskazał, że w trakcie postępowania wobec spółki przewodniczący NTRC nie składał żadnych ustnych czy pisemnych oświadczeń. Niemniej na podstawie art. 6 par. 3(d) można go uznać za świadka, ponieważ opracowane przez niego dokumenty stanowiły podstawę ukarania przez urząd podatkowy, a następnie sądy. Strasburscy sędziowie odnotowali, iż prawnik skarżącej spółki zgłaszał, że chciałby przesłuchać przewodniczącego NTRC tylko w zakresie dotyczącym dokumentów i informacji, jakich dostarczył w postępowaniu dowodowym.
Sąd administracyjny z automatu odrzucił dowody z przesłuchania przewodniczącego NTRC oraz biznesmenów, którzy mieli zamawiać reklamy w telewizji Gala. Nie rozważył, w jakim zakresie dowody te mogłyby wpłynąć na postępowanie. Z drugiej strony sąd zaakceptował dowody zaprezentowane przez urząd podatkowy, dokumenty podpisane przez przewodniczącego NTRC i protokoły z przesłuchań przedstawicieli spółek zamawiających reklamy.

Trybunał uznał więc, że wysłuchanie tych osób byłoby istotne z punktu widzenia postępowania oraz miałoby znaczenie dla nałożenia na spółkę kary, w tym jej wymiaru. Izba uznała również, iż armeńskie prawo nie przewidywało żadnych proceduralnych zabezpieczeń mających na celu rekompensatę szkody, jaką poniosła spółka w związku z brakiem możliwości przesłuchania swoich świadków.

Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, iż w sprawie doszło do naruszenia prawa do rzetelnego postępowania ze względu na brak możliwości przesłuchania świadków podczas postępowania administracyjnego. Skarżącej spółce przyznano 2,4 tys. euro zadośćuczynienia. Warto przypomnieć, że trybunał niechętnie wypowiada się co do rzetelności postępowań podatkowych. Artykuł 6 konwencji ma zastosowanie, tylko jeżeli ma związek z prawami i obowiązkami cywilnymi lub ma w sobie element karny. Dla Strasburga nie jest przy tym ważne, do jakiej grupy kwalifikuje sprawę prawo krajowe. Mimo że postępowanie wobec Chap było administracyjne, sankcja nałożona na spółkę miała charakter karny, tym samym ETPC mógł zbadać sprawę.

Dominika Bychawska-Siniarska

CAŁOŚĆ WYROKU

Tagi:

• Armenia
• podatki
• telewizja